Hayat sayısız anlardan oluşan zamanlar toplamıdır ve sanat bir çok dalı ile bu anları yakalayıp bizlere aktarır. Bu anları bize 15. Yüzyıldan beri tabiattan esinlenerek anlatan ve bilinen en eski edebiyat türlerinden biri olan HAIKU dünyanın en kısa şiir türüdür. Özellikle mevsimlerin yansıttıklarından faydalanan HAIKU bize genellikle doğanın hissettirdiklerini, hatırlattıklarını anlatırken, bizi de şiirde bahsettiği derenin kenarına kısa bir süre de olsa götürür, bir dağın yamacına oturtur ya da bir çiçeğin kokusunu bize ulaştırır. Neşeyle hüznü muazzam harmanlayan bu şiir türü, doğayı bir anlamda damıtarak bize sunar ve aslında bizim de doğanın bir parçası olduğumuzu, hiçlik ile var oluşumuz arasındaki yerimizi ve doğayla içi içe olmamız gerektiğini anlatır. Bunu yaparken de imgelerden faydalanır, duyguları ve isimleri kullanmamaya özen gösterir ve verdiği ip uçlarını okuyucu ya da dinleyicinin çözmesini isteyerek, şiirin dolayısıyla duygunun içine girilmesini sağlar.
HAIKU genellikle 5 / 7 / 5 hece ve toplam 17 hece olarak, 3 dizeden oluşur. Bu türün bir özelliği de, her dizenin şiirden bağımsız olarak da kendi başına anlamlı olması, diğer dize ile birleştiğinde yeni bir anlam kazanmasıdır. Bu yönü ile bir dize tek başına dururken diğer iki dize birlikte ortak olarak karşı anlamlar taşıyabilme özelliğine sahiptir. Bu özellik şiirde çelişki hissi verse de, aslında bir bütünlük sağlar. Okurken bir armoni de oluşturan bu tür, aynı zamanda içinde felsefik ögeler de barındırır.
Sokak lambası
Her gece yalnız kalır
Yalnız ve aydınlık
TOIKU
Rüzgarsız günde
Kendisi isteyerek
Düşüyor yaprak
Nozawa Boncho
HAIKU Japonya’dan çıkıp dünyaya yayılmaya başladığında tüm dünyada şairleri etkilemiş, kendisine yakın şiir akımlarının oluşmasına katkı sağlamıştır. Ülkemizde de bir çok şair 1930 lardan sonra HAIKU dan etkilenmiş ve edebiyatımıza güzel şiirler kazandırmıştır. İlerleyen yıllarda Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Cemal Süreya, İlhan Berk, Oruç Aruoba gibi değerli şairlerimiz de HAIKU örnekleri ile Türk edebiyatında yerlerini almıştır.
Gemliğe doğru
Denizi göreceksin
Sakın şaşırma
Orhan Veli Kanık
Güm güm çalındı kapım
Açtım baktım ki
Yalnızlığımmış
Cemal Süreya
Aceleyle gelip geçer martı
oysa
bir yere gitmez.
Bu sayfanın içeriğini kopyalayamazsınız
